Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı yeni sosyal konut projesi önemli, gerekli ve açıkçası bir o kadar da geç kalınmış bir proje. 250 bin konut hükümet için büyük bir rakam değil ama proje açıklanmasından itibaren konut fiyatlarını bir nebzede olsa frenlemesine katkı sağladı. Ayrıca insanların geçim derdine düştüğü günümüzde ev almak giderek zorlaştı, özellikle dar gelir aileler için ev almak hayal olurken, küçükte olsa bir umut yarattı. 

Türkiye'nin yıllık konut ihtiyacı 700 bin. Özellikle pandemide yavaşlayan konut üretimi yüksek enflasyon ile son birkaç yıldır bir hayli düşmüş durumda. 20 milyon hane halkının 9 milyonu ev sahibi, 11 milyonu kirada oturuyor.  Bu yüzden proje, Türkiye'nin konut sorununu tam anlamıyla çözebilecek bir projede olmasa da bir nebze rahatlatacaktır, tabi taahhüt edilen tarihte teslim edilebilirse.

 

Proje ne zaman başlayacak, ne zaman bitecek?

Özellikle daha önce hak kazanmış ancak hala evlerine kavuşamayan bazı vatandaşların sosyal medyadaki tepkileri üzerine akla gelen diğer önemli soru da teslim tarihi oluyor. 2019 yılında lansmanı yapılan 100 bin sosyal konut projesinin akıbeti ise hala belirsiz. 250 bin sosyal konut projesi ise etaplar halinde  en erken 2 en geç 5 yıl içinde 81 ilde tamamlanması planlanıyor. 

 

Ödeme planı ve maliyetler nasıl olacak?

Türkiye'deki 81 ilin tamamında yapılacak 250 bin konut, 2+1 ve 3+1 dairelerden oluşacak.

608 bin TL'lik 2+1 daireler, 60 bin TL peşinat karşılığında aylık ödemesi 2 bin 280 TL başlayan taksitlerle, 240 ay vadeyle satılacak.

850 bin TL'lik 3+1 daireler, 85 bin TL peşinat karşılığında aylık ödemesi 3 bin 187 TL başlayan taksitlerle 240 ay vadeyle satılacak.

 

Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler her yılın Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki Memur Maaş Artış Oranı dikkate alınarak İdarece tespit edilen oranda artırılacaktır. İlk dönemsel artış sözleşme tarihine göre İdarece belirlenecektir. Taksit ödemeleri, sözleşme tarihini takip eden ay itibariyle başlatılacaktır.

Örneğin, 2012'de memur maaş artışı yüzde 8 iken, bu oran konut taksit ödemelerine de yüzde 8 olarak yansıdı. 2015'te memur maaş artış oranı yüzde 3 olunca ev taksiti de sadece yüzde 3 oranında arttı. 2019-2022 yılları arasında ise TOKİ'nin konut taksitlerinde yaptığı artış memur maaş artışının altında gerçekleşti. 2019'da yüzde 19.38 olan memur zammı, eve yüzde 10, 2022'de yüzde 72.64'lük artışa karşılık yüzde 25 olarak yansıdı.

Önümüzdeki 20 yıl boyunca ortalama maaşlara yapılacak zammın yüzde 10 olacağı varsayıldığında, bu kampanyadan 2+1 daire alanlar toplamda 1 milyon 548 bin lira ödeyecek. Yıllık ortalama %20 enflasyon artışında ise maliyet 6.962.866  TL'yi buluyor. İnanması güç ama bu rakamlar gerçek. Üstelik bu hesaplama 2+1 en küçük metrekare için geçerli, 3+1 için hesaplamasını görmeye cesaret edemedim açıkcası.

Yüksek enflasyon yaşanan ülkemizde bu yıl TÜİK'e göre %80 , ENAG'a göre %170 oranında gerçekleşti. Burada vatandaşları en çok korkutan ise enflasyonun bu oranda devam etmesi ile maliyetlerin katlanması. Daha önceki TOKİ projelerinden farklı olarak ucu açık bir maliyet farkından ne yazık ki başvuranların birçoğu hakim değil. 

 

Katılım şartları nedir?

- T.C. vatandaşı olması,

- Proje il sınırları içerisinde en az 1 yıl ikamet etmesi veya proje il nüfusuna kayıtlı olması,

- Başvuruda bulunanların kendileri, eşleri ve velayetleri altındaki çocukları üzerine T.C. sınırları içinde tapuda kayıtlı konutlarının bulunmaması; TOKİ'den daha önce ev sahibi olmama,

- İstanbul için aylık hane halkı gelirinin, en fazla net 18.000 TL, yurt genelinde 16.000 TL olması (Şehit Aileleri, Harp ve Vazife Malulleri ile bunların Dul ve Yetimleri Hariç)

- Bir hane halkı adına, tek başvuru yapılması

- Başvuruları yapacak vatandaşlarımızın; 18 yaşını tamamlamaları gerekmektedir.

- Genç kategorisine 14/09/1992 tarihinden sonra doğan vatandaşlarımız müracaat edebilecektir.

 

Kura çekilişi ne zaman, nasıl yapılacak?

"Hak Sahibi Belirleme Kurası" noter huzurunda; İdare yetkilileri denetiminde gerçekleştirilecektir.

- Şehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malullerine konut sayısının %5'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.

-  "En Az %40 Engelli Vatandaşlara" konut sayısının %5'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.

- Emekli Vatandaşlara konut sayısının %20'isi kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.

- Genç Vatandaşlara konut sayısının %20'i kadar kontenjan ayrılacak, kontenjan fazlası başvuru olması halinde hak sahipleri kura ile belirlenecektir. Kura sonucu bu kategoriden hak sahibi olamayan başvuru sahipleri diğer alıcılar kategorisindeki başvuru sahipleri ile birlikte kuraya tabi tutulacaktır.

- Diğer Konut Alıcı Adayları için İdaremizin genel uygulamalarında olduğu üzere kura ile hak sahipleri belirlenecektir.