Yapılan araştırmalar ülkemizde yatırım aracı olarak birinci sırada altının tercih edildiğini belirtirken,  ikinci sırada ev almak üçüncü sırada yastık altı yapmak olduğunu gösteriyor. Yüksek enflasyona rağmen ne yazık ki tasarruflarını hiçbir yatırım aracına bağlamayan insan sayısı da bir hayli fazla. Büyük bir çoğunluk en güvenilir yatırım aracı olarak altını ve alternatif olarak Dolar – Euro gibi dövizleri tercih ediyor. Gayrimenkul yatırımı ise hala revaçta. Özellikle pandemiden sonra araç fiyatlarındaki hızlı yükseliş birçok kişiyi 2.el araçları yatırım aracı olarak al-sat düşüncesiyle değerlendirmesine neden oldu.

- % 24  Paramı herhangi bir yatırımda değerlendirmiyorum, Türk Lirasında tutuyorum

- % 21 – Paramı bankada vadeli hesaplarda değerlendiriyorum

- % 19 – Bireysel Emeklilik Fonunda değerlendiriyorum (BES)

- % 15 – Altın alıyorum

- % 11 – Gayrimenkul alıyorum

- % 10 – Döviz alıyorum

 

Pandemi başladığında tüm dünyada yatırımda güvenilir liman olarak görülen altına yoğun bir talep oldu ve Mart - Kasım ayları arasında yaklaşık % 60 arttı. Aşı haberleri ve normalleşme çalışmaları ile dünyada altının değeri bugün itibariyle % 25 düştü. Son dönemde dikkat ederseniz altın, Dolar, Euro sürekli düşüyor ancak borsalar, kripto paralar sürekli artıyor. Bitcoin her geçen gün rekorunu tazeliyor. Dijitalleşen yeni Dünya’da yatırım araçları da değişmeye başladı.

	20.02.2016	20.02.2020	20.02.2021
DOLAR	2,96 ₺	6,09 ₺	6,96 ₺
EURO	3,29 ₺	6,57 ₺	8,44 ₺
GRAM ALTIN	114 ₺	316 ₺	400 ₺
ARAÇ	69.000 ₺	279.000 ₺	285.000 ₺
KONUT	334.000 ₺	412.400 ₺	505.700 ₺
BİTCOİN	1.299 ₺	56.830 ₺	399.084 ₺
ETHEREUM	39,95 ₺	1.418 ₺	14.162 ₺

 

Yukarıdaki tablo 20.02.2021 güncel verilerine göre hesaplanmıştır. Tabloyu yorumladığımızda geleneksel yatırım araçlarının avantajını büyük ölçüde kaybettiğini hatta enflasyona karşı bile kendini/ değerini zor koruduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte kripto paraların barındırdığı yüksek riske karşılık yüksek kar avantajı da tüm Dünya’da ilgiyi üzerine çektiğini gösteriyor.

Bireysel küçük ölçekli yatırımcıların borsaya katılımı her geçen gün artıyor bu yatırımcılar aynı zamanda kripto para borsalarına da büyük ilgi duyuyor. Büyük şirketler, fonlar hatta bankaların bile kripto paralara yatırım yapmaya ve geçerli para birimi olarak işlem kabul etmeye başlaması daha fazla ilgi çekmesine ve güven kazandırmasına büyük katkı sağladı. Kripto borsalarında bilinen borsaların aksine 7 gün 24 saat işlem yapılabiliyor. Spekülasyonlardan ise daha fazla etkileniyor dolayısıyla bu ve benzeri etkenlerden volatilitesi çok yüksek. Volatilite, fiyatlardaki değişimin ne kadar yüksek aralıklarla gerçekleştiğini, finansal ürünün fiyat hareketleri arasındaki farkın büyüklüğünü ölçer. Kısaca, volatilitesi yüksek olan finansal aracın riskinin yüksek, volatilitesi düşük olan finansal aracın ise risk düzeyinin düşük olduğunu söyleyebiliriz. Düşük hacimli arkasında güçlü projeler bulundurmayan kripto paralarda yatırımınız ertesi gün baktığınızda yarıya da düşebilir ikiye de katlayabilir. 

Stabil olmayan bu hareketli piyasada yüksek kazançlar herkesi cezbediyor ama dikkat edilmesi gereken bazı önemli tavsiyeleri sıralayalım;

- Yatırım planınızı ve amacınızı önceden belirleyin

- En azından temel seviyede finansal okuryazarlık öğrenin

- Dijitalleşen Dünya’ya ayak uydurun, gündemi talip edin

- Herkesin yatırım tavsiyesini dikkate almayın

- Emir defterinin işleyişini anlayın

- Düşük hacimli, yüksek volatiliteli coinlere dikkat edin

- Ucuz fiyatlı coin, daha yüksek kâr potansiyeli var diye düşünüp saldırmayın

- Coinleri ve projelerini inceleyin gelecek vaat eden güven veren doğru coinlere yönelin

- Spekülasyonlara aldanmayın 

- FOMO’ya kapılmayın (fırsat kaçırma korkusu) Her yükselen coine sazan gibi atlamayın tepede alıp elinizde patlayınca şaşırmayın

- Yatırımı bölmeyi unutmayın, tek bir koine bağlayarak düştüğünde çıkmasını beklemeyin

- Değer kaybetmeye başladığında paniğe kapılıp satmayın, sabırlı olun

- Hiçbir şey sürekli yükselmez, hedeflediğiniz kârı aldığınızda çıkmasını bilin, açgözlülük yapmayın

- Kendinize bir stop-loss belirleyin, bazen zararın neresinden dönerseniz kârdır

- Riske edebileceğiniz bir rakamla başlayın, acil ihtiyaçlarınızda panik satışı yapmayın, uzun vadeli düşünün

- Tercihen uluslararası güvenilir borsalarda işlem yapın

- Kişisel ve karmaşık şifreler belirleyin, mutlaka iki faktörlü doğrulamayı kullanın

- Grafik okuma ve teknik analizleri öğrenmeye çalışın

---

Bu iş nereye gidiyor inanın şuan kestirmek çok zor, daha ne kadar büyüyecek, bu büyüme balon bir büyüme mi, bitcoin doların yerini alacak mı, hayatımıza entegre olacak mı, devletler kabul edecekler mi hala net cevaplanamayan bir çok soru var. Henüz bunlara net cevaplar vermek mümkün değil ama sizin kafanızı daha fazla karıştırmadan işin uzmanlarından bir video eklemek istedim. 

 

 

Bitcoin'i ve blockchain teknolojisini anlatan yazımı linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.

 

---

* 20.02.2021 tarihli güncel verilerdir. (tcmb – coinmarketcap)

* Konut fiyat endeksi İstanbul ili m2 bazlı yıllık fiyat ortalamasına göre hesaplanmıştır. Bölgesel bazlı gelişmeler, enflasyon veya amortisman bedelleri göz önüne alınmamıştır. İstanbul ilçeleri ortalamasında 100 m2 ortalama daire fiyatına göre hesaplanmıştır. (Zingat)

* Araç fiyat endeksinde Frod Focus baz alınmıştır. (1.5, TrendX, Manuel, Benzinli)  uzun vadeli yatırımlarda 2.el satışdaki piyasa düzensizlikleri ve amortisman maliyeti göz önüne alınmamıştır.

---